Oefenmaker Lucas ‘maakte’ de LIVEX

Cadeautje

Blij en tevreden kijkt Lucas terug op de LIVEX 2024. De oefenmaker komt oorspronkelijk uit de zorg, maar begon later voor zichzelf. “In deze rol kan ik veel meer organisaties helpen om te bereiken wat ze willen bereiken – om te leren wat ze willen leren. Ik werk vaak binnen de hulpverlening. Denk aan veiligheidsregio’s, ziekenhuizen, politie… De LIVEX was een cadeautje wat dat betreft. Alles wat ik leuk vind, kwam op 1 juni samen.”

In de nautische wereld wroeten

Oefenen op zee was nieuw voor Lucas. “Ik moest me flink in de nautische wereld wroeten”, vertelt hij. Wat doet de Kustwacht precies? Wie zijn de ketenpartners? Hoe kan ik met oefeningen de werkelijkheid zoveel mogelijk benaderen, zonder dat de veiligheid van medewerkers en figuranten in het geding komt? In de loop der tijd werd het allemaal steeds duidelijker. Maar er was veel om over na te denken en ik had zelf ook veel te leren!”

Eerst terugkijken, daarna vooruit

Voordat hij begon met het uitwerken van oefeningen, las Lucas het LIVEX-verslag van 2019. “Het is belangrijk om de leerpunten van toen te kennen,” zegt hij. “Wat is ermee gebeurd? Welke verbeteringen zijn doorgevoerd? En hoe bouwen we hierop voort?” Zo ontdekte Lucas dat het contact tussen ketenpartners een leerpunt was. “Bij de Kustwacht verstaat iedereen zijn vak. Een collega op het Kustwachtcentrum hoeft in zo’n oefening niet te leren hoe hij een melding doet. En een lid van het crisisteam weet prima hoe een crisisvergadering werkt. Maar het contact tussen ketenpartners: dát was oefenmateriaal. Hebben we hetzelfde beeld van de situatie? Weet je wat de ander doet en nodig heeft? Is de samenwerking tussen water en land goed?”

Tot op de laatste dag aanpassen

Lucas begon ongeveer anderhalf jaar geleden, maar was tot op de laatste dag bezig met het aanpassen van de oefening. “Er waren een stuurgroep en een projectgroep, plus een werkgroep veiligheid die een lijst opstelde van situaties waarbij de oefening op zee niet door kon gaan. Eén daarvan was een golfhoogte van 1,5 meter of meer.” Met een knipoog zegt hij: “En op 1 juni waren de golven uiteráárd ruim twee meter hoog. Daarom besloten we op het laatste moment om binnen de havenkom te blijven. En zo waren nog meer aanpassingen nodig.”

Het ongeplande gepland

Of dat voor onrust zorgde? “Nee, we hadden zelfs het ongeplande gepland. Ik heb geen moment van ongerustheid gehad. De nacht ervoor sliep ik heerlijk. De oefening was zo goed voorbereid en zat zo goed in mijn hoofd, dat ik het draaiboek niet eens meer nodig had. Alleen een papiertje met wat belangrijke tijdstippen.” Tijdens de oefening zat Lucas met de oefenstaf in het Haven Operatie Centrum (HOC) van Port of Amsterdam, samen met mensen van allerlei betrokken organisaties. Leden van de stuurgroep, de zogeheten ‘red card holders’, waren er ook. “Zij konden de totale oefening stilleggen indien nodig.”

No play

Gelukkig was het niet nodig om de oefening stil te leggen. Hoewel enkele onderdelen vervielen, zoals toen de beide Kustwachthelikopters en enkele KNRM-schepen plotseling werden weggeroepen voor een echte inzet. “De operatie gaat voor,” zegt Lucas. “Als je oefeningen maakt, moet je accepteren dat je niet álles in de hand hebt.” Ondanks dit ziet hij zichzelf als een regisseur: “Ik zorg ervoor dat alle partijen hun rol goed kunnen beoefenen, ook als er onverwachte dingen gebeuren. Dat kan alleen samen, met een toegewijd team, en dat hadden we. Na de evaluatie verwerken we de leerpunten, zodat we over 5 jaar nog beter zijn.” Lucas zien we echter al eerder terug. In het najaar traint hij ook het crisisteam van de Kustwacht. “Ik kijk ernaar uit om samen weer mooie oefeningen te maken!”